Το Κρυφό Σχολειό. Ποίημα του Ιωάννη Πολέμη
᾽Απ’ ἔξω μαυροφόρ’ ἀπελπισιά, πικρῆς σκλαβιᾶς χειροπιαστό σκοτάδι καί μὲσα στή θολόχτιστη ἐκκλησιὰ (στήν ἐκκλησιά, ποὺ παίρνει κάθε βράδυ τήν ὄψη τοῦ σχολειοῦ) τὸ φοβισμένο φῶς τοῦ καντηλιοῦ τρεμάμενο τά ὄνειρα τα ἀναδεύει καί γύρω τὰ σκλαβόπουλα μαζεύει. ᾽Εκεῖ…
Κύριλλος Λούκαρης, Οικουμενικός Πατριάρχης (1620): «δεν έχομεν σοφίαν και μαθήματα» επειδή «εδώ και 200 χρόνια στην Ελλάδα» «έχουν βασιλεύσει οι Τούρκοι»
Κύριλλος Λούκαρης, Οικουμενικός Πατριάρχης. Γράφει σε επιστολή του απαντώντας στην κατηγορία «Λατίνων» σχετικά με την «έλλειψη σοφίας» των Ελλήνων, γύρω στο 1620. «Πως η ανατολική εκκλησία και όλον το γένος των Ελλήνων είναι κακά καταστρεμμένον, τούτο δεν το αρνούμεθα. […]…
1829, Φώτιος Χρυσανθακόπουλος (Φωτάκος)
Φώτιος Χρυσανθακόπουλος ή Φωτάκος. Υπασπιστής του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. «Μόνοι των οι Έλληνες εφρόντιζαν δια την παιδείαν, η οποία εσυνίστατο εις το να μανθάνουν τα κοινά γράμματα και ολίγην αριθμητικήν ακανόνιστον. Εν ελλείψει δε διδασκάλου, ο ιερεύς εφρόντιζε περί τούτου. Όλα…
1598, Μελέτιος Πηγάς, Πατριάρχης Αλεξανδρείας. “30.000 κομμένες γλώσσες στην Αίγυπτο, μόνο και μόνο επειδή μιλούσαν ελληνικά”.
Ο Μελέτιος Πηγάς υπήρξε ένας από τους πιο σπουδαίους και τους πιο μορφωμένους εκκλησιαστικούς ηγέτες κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας. Σ’ ένα γράμμα που στέλνει στους χριστιανούς της Πολωνίας, το 1598, τους γράφει τα εξής για τον διωγμό και την…