Γράφει ο Αλέξανδρος Ζώρης.
Σε αυτό το εξαιρετικό πραγματικά έργο, ο συγγραφέας καταπιάνεται με ένα θέμα που πολύ θόρυβο έχει προκαλέσει τις τελευταίες δεκαετίες. Πρόκειται για το ζήτημα της ύπαρξης ή μη, του Κρυφού Σχολείου κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Ζήτημα για το οποίο οι διάφοροι δήθεν ειδικοί, έχουν καταλήξει ότι δεν υφίσταται καν, διότι κατά την γνώμη τους, Κρυφό Σχολειό δεν υπήρξε ποτέ!
Το βιβλίο είναι άριστο και σίγουρα ένα από τα σημαντικότερα έργα που έχουν γραφτεί για την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Αυτό το έχουν τονίσει διάφοροι άνθρωποι που έχουν δημοσιεύσει κριτικές για το βιβλίο σε διάφορα μέσα. Εγώ θα ήθελα να σταθώ στα στοιχεία που παραθέτει και κυρίως στο πως αποδομεί τους αρνητές του κρυφού σχολειού, προκειμένου να αντιληφθούν και οι πλέον δύσπιστοι γιατί το οικοδόμημα των αρνητών είναι σαθρό!
Κατ’αρχάς ο συγγραφέας πιάνει το ζήτημα σφαιρικά, δηλαδή πέρα από τις μαρτυρίες και τα τεκμήρια σχετικά με την ύπαρξη των κρυφών σχολειών, παραθέτει και τα αντίστοιχα στοιχεία σχετικά με το ζήτημα γενικότερα της παιδείας και της σχετικής ή μη ελευθερίας της παιδείας κατά την Τουρκοκρατία, καθώς και το ζήτημα της θρησκευτικής ελευθερίας.
Επίσης εξετάζει το ζήτημα διαχρονικά, σε όλη δηλαδή την διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Όπως τονίζει ο συγγραφέας, πριν από την Μεταπολίτευση του ’74, ελάχιστοι ήταν οι αρνητές του κρυφού σχολειού. Πρόκειται δηλαδή για φαινόμενο που γιγαντώθηκε τις τελευταίες δεκαετίες και όπως μπορεί να παρατηρήσει ο αναγνώστης από τα διάφορα άρθρα αρνητών στα οποία παραπέμπει ο συγγραφέας, 3-4 εφημερίδες γνωστών “προοδευτικών” αντιλήψεων, ήταν αυτές που κυρίως φιλοξένησαν αυτές τις απόψεις και τις διέδωσαν.
Το βασικό πάντως “οπλοστάσιο” των αρνητών, είναι το βιβλίο του Άλκη Αγγέλου, όπου όπως αποδεικνύει ο συγγραφέας, ορισμένοι από αυτούς που τον επικαλούνται ως πηγή, δεν τον έχουν διαβάσει καν (φαίνεται π.χ. αυτό από ισχυρισμούς του τύπου ότι η πρώτη μαρτυρία για υπάρξη κρυφού σχολειού είναι γύρω στο 1870, ενώ ο Αγγέλου αναφέρει πως η πρώτη μαρτυρία είναι από το 1822).
Το σημαντικότερο όμως είναι πως αποδομεί τον ίδιο τον Αγγέλου, ο οποίος δεν είχε μελετήσει ΚΑΜΙΑ πρωτογενή πηγή της Τουρκοκρατίας, παρά μόνο παραπέμπει στον Γεδεώνα κυρίως και στον Βλαχογιάννη κατά δεύτερον, οι οποίοι “είχαν μελετήσει καλά τις πηγές” (κατά τα λεγόμενα του Αγγέλου). Ο δε Γεδεών ήταν ένας Φαναριώτης τουρκόφιλος ο οποίος σε σημεία αλλοίωνε κείμενα που δεν βόλευαν την οπτική που ήθελε να περάσει (της “αρμονικής” δηλαδή συνύπαρξης Ελλήνων και Τούρκων)!
Αυτό αποδεικνύεται από τις πρωτογενείς πηγές που παραθέτει ο συγγραφέας του παρόντος βιβλίου και όπου φαίνεται ξεκάθαρα η κοπτική-ραπτική του Γεδεώνος! Έτσι λοιπόν έχουμε το εξής σχήμα: Συγγραφείς και αρθρογράφοι να παραπέμπουν ως απόδειξη μη ύπαρξης κρυφών σχολειών, στο βιβλίο του Αγγέλου, ο Αγγέλου να μας παραπέμπει στον Γεδεώνα και εν τέλει ο Γεδεών να παραπέμπει σε στοιχεία τα οποία συνειδητά αλλοίωνε!
Και πόσο τραγικό και αντιφατικό το γεγονός ότι, οι “προοδευτικοί” πολέμιοι του κρυφού σχολειού και πολέμιοι της Εκκλησίας, να έχουν εν τέλει ως πηγή κάποιον σαν τον Γεδεώνα ο οποίος προερχόταν από την πλέον σκληροπυρηνική -αντιδραστική πτέρυγα της Εκκλησίας…Το βιβλίο συνιστάται να διαβαστεί από όλους τους λάτρεις της Ιστορίας και κυρίως τους λάτρεις της ιστορικής αλήθειας, ανεξαρτήτως ιδεολογιών και ιδεοληψιών. Αυτούς δηλαδή που σκέπτονται ελευθεροφρόνως.
